Zaburzenia pracy tarczycy dotyczą dużej grupy pacjentów odwiedzających gabinet endokrynologa. Znacznie częściej problemy te dotykają kobiet niż mężczyzn, dlatego zdarza się, że to ginekolog kieruje pacjentkę na szczegółowe badania. Starając się o dziecko czy też będąc w ciąży, warto mieć świadomość zagrożenia płynącego z nieprawidłowo działającego gruczołu tarczycowego. Jakie objawy są wyjątkowo niepokojące? Jaki wpływ na dziecko wywiera niewłaściwa gospodarka hormonalna? Zapraszamy do lektury artykułu.
Niedoczynność tarczycy – objawy
Hipotyreoza, czyli niedoczynność gruczołu tarczycowego to schorzenie, wywołane niedoborem hormonów T3 (trójjodotyroniny) i T4 (tyroksyny). Nie zawsze zostaje ona od razu rozpoznana przez lekarza pierwszego kontaktu. Towarzyszące jej objawy mogą występować w różnym nasileniu i kombinacjach, dlatego też często są pomijane w wywiadzie przez samych pacjentów. Zwykle dopiero czujny endokrynolog zauważa te symptomy. Nie warto jednak czekać, aż wystąpi ich pełen wachlarz w dużym nasileniu. Silny dyskomfort, jaki odczuwają chorujący, wynika z dolegliwości takich jak:
- zaburzenia snu oraz senność w ciągu dnia,
- osłabienie i ciągłe uczucie zmęczenia,
- problemy z koncentracją i pamięcią,
- przesuszona skóra ze skłonnością do pękania i łuszczenia się – szczególnie narażone są dłonie, łokcie i kolana,
- wypadanie włosów i cienkie, łamliwe paznokcie,
- marznięcie, stale chłodne dłonie i stopy,
- obrzęki,
- przyrost masy ciała bez zmiany diety oraz zaparcia,
- częste zmiany i obniżenie nastroju, zaburzenia depresyjne,
- wolna czynność serca.
Schorzenie to dotyka coraz więcej kobiet ciężarnych, co jest związane z późnym wiekiem, w którym decydują się one zostać matkami. W przypadku zaobserwowania objawów niezbędna jest wizyta u specjalisty endokrynologa, który zaleci odpowiednie badania i po ich wykonaniu dobierze optymalne leczenie.
Wpływ niedoczynności tarczycy na ciążę
Skutki nieprawidłowego funkcjonowania gruczołu tarczycowego mogą uwidocznić się jeszcze przed poczęciem potomka. Nieregularne cykle miesiączkowe i zaburzenia owulacji prowadzą do trudności z zajściem w ciążę. W przypadku hipotyreozy zwiększa się produkcja TSH. Hormon ten może powodować nadmierne wydzielanie się prolaktyny, a w efekcie zahamowanie jajeczkowania. Niedoczynność tarczycy wywiera niekorzystny wpływ na przebieg ciąży. Może ona skutkować:
- częstszymi poronieniami,
- odklejeniem się łożyska,
- trudnościami z utrzymaniem ciąży,
- przedwczesnymi porodami,
- niedokrwistością,
- nadciśnieniem tętniczym,
- stanami przedrzucawkowymi.
Nieprawidłowości stwierdzone w czasie ciąży powinny zostać jak najszybciej uregulowane przez lekarza. Po porodzie ustala się nowe dawkowanie leków. Kobieta zwykle w czasie ich przyjmowania może bez przeciwwskazań karmić piersią. W razie wątpliwości powinna skorzystać z porady specjalisty.
Niedoczynność tarczycy matki a wpływ na dziecko
Nie tylko zdrowie matki zagrożone jest przez niewłaściwy poziom hormonów tarczycy. Do 10-12 tygodnia ciąży nierozwinięty gruczoł płodu nie produkuje jeszcze własnych hormonów, ale i później dziecko korzysta z substancji wytworzonych przez układ dokrewny mamy. Odgrywają one istotną rolę w rozwoju mózgu człowieka, wpływając na układ nerwowy, a następnie na funkcje psychologiczne. W przypadku niedoboru hormonów obserwuje się u dzieci:
- przemijającą, początkową niedoczynność tarczycy,
- zaburzenia oddechu,
- niską masę urodzeniową.
W skrajnych przypadkach może dojść do obumarcia płodu i poronienia. Z tych powodów zaleca się kobietom, u których stwierdzono hipotyreozę, powstrzymanie starań o zajście w ciążę aż do unormowania pracy gruczołu.
Kiedy do endokrynologa? Przed ciążą i w ciąży
Badania poziomu TSH, T3 i T4 bywają zlecane przez lekarzy pierwszego kontaktu i ginekologów, gdy tylko kobieta zadeklaruje chęć starania się o dziecko. Jeśli jednak ich nie wykonano, warto zgłosić się na nie jak najszybciej, by zapobiec negatywnym skutkom niedoczynności tarczycy w ciąży. Do przychodni endokrynologicznej należy udać się, zwłaszcza gdy występują wyżej opisane objawy. Na poziom hormonów wpływają także niektóre leki, dlatego w tym szczególnym czasie warto zrewidować przyjmowane medykamenty i skonsultować ich działanie ze specjalistą.
Zdrowa mama – zdrowe dziecko
Właściwa praca tarczycy wywiera wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Jednak to w ciąży, gdy kobieta troszczy się już nie tylko o siebie, wszelkie zaburzenia wymagają szczególnej uwagi. Dbanie o zdrowie przyszłej mamy zmniejsza ryzyko, że niedoczynność tarczycy odbije się na rozwoju organizmu dziecka. Świadomość i profilaktyka pomagają zapobiegać tym negatywnym skutkom. Choć czasem mnogość wizyt u lekarza w czasie ciąży daje się we znaki, gdy samopoczucie niepokoi, należy skierować swoje kroki do przychodni endokrynologicznej. Ars Medic w Poznaniu oferuje wsparcie medyczne ciężarnych w różnych sytuacjach zdrowotnych. Udzielamy konsultacji oraz wykonujemy badania diagnostyczne z wielu dziedzin medycyny.
